با برفک دهان در کودکان چه کنیم؟
بهداشت و سلامتی
با برفک دهان در کودکان چه کنیم؟ برفك دهان، عفونتي قارچي است كه هر چند برخي...
با برفک دهان در کودکان چه کنیم؟
برفك دهان، عفونتي قارچي است كه هر چند برخي كودكان و حتي بزرگسالان هم ممكن است دچار آن شوند، اما اغلب نوزادان را گرفتار مي‌كند.در بررسي بزاق دهاني، قارچي به نام «كانديدا آلبيكنس «در تعدادي اندك و بسيار محدود ديده شده اما اگر اين قارچ با تكثير بيش از حد خود نواحي دهاني را آلوده كند، دهان عفوني و برفكي مي‌شود و در صورت ضعف و ناتواني در سيستم ايمني، بخصوص در شيرخواران بسرعت گسترش مييابد.
برفك دهان پلاك‌هايي سفيد رنگ و پوسته‌پوسته را دربرمي‌گيرد كه در اندازه‌هاي متفاوت بر مخاط روي زبان، حلق، لثه، سقف دهان، اطراف لب و ديواره داخلي گونه ديده مي‌شود.شباهت بسيار به شير دلمه‌بسته دارد و از همين رو برخي مادران جوان ممكن است نتوانند تفاوت و افتراق آنها را بخوبي تشخيص دهند و گمان كنند سفيدي موجود ناشي از برگشت شير از معده به دهان نوزاد است.
يكي از معمول‌ترين راه‌هاي تشخيص اوليه آن در بين بعضي از مادران اين است كه بدانند برفك دهان بسختي كنده مي‌شود و پس از كندن آن رنگ محل به قرمزي تمايل دارد. گاهي ممكن است كندن برفك به مختصر خونريزي در محل بينجامد.در صورتي كه مادر دچار عفونت مهبل باشد نوزادان در حين خروج از مجاري زايمان و نواحي مونيلياز واژينال، احتمال ابتلا به آن و ظهور برفك را طي چند ساعت تا يك هفته پس از تولد تجربه خواهند كرد.
انتقال قارچ ممكن است از طريق آغشته شدن به مخاط دهان نوزاد در اين حين نيز رخ دهد. گاهي مجراي زايمان پاك و عاري از عفونت است اما تماس با لوازم آلوده نوزادان مبتلا در بخش‌هاي نگهداري كودكان تازه به دنيا آمده طي ساعات اوليه تولد، احتمال ابتلا به آن را تقويت مي‌كند. گاهي عفونت، به روده باريك راه مييابد و سبب درماتيت يا كهير شده، با بررسي پوشك مشخص مي‌شود.
اگر شيرخوارتان به اين عفونت دچار شده نگران نشويد. برفك دهان قابل درمان است و با معاينه و درمان تحت نظر پزشك، همراه با استريل كردن مداوم وسايل دهاني فرزند اعم از پستانك، دندانگير، شيشه شير و... تا زماني كه حنجره، دستگاه تنفسي و لوله گوارش درگير بيماري نباشد، بهبودي بهتر و سريع‌تر حاصل مي‌شود.
در گذشته درمان برفك با تجويز آنتي‌بيوتيك صورت مي‌گرفت اما مصرف آنتي‌بيوتيك احتمال به هم خوردن تعادل طبيعي ارگانيسم‌هاي دهان را به همراه دارد و از سوي ديگر، احتمال دارد آنتي‌بيوتيك‌ها زمينه‌ساز بروز برفك حتي در بزرگسالان شود بنابراين، پزشكان از داروهايي مثل نيستامين براي درمان آن استفاده مي‌كنند.در صورت اهمال در ضدعفوني كردن وسايل تغذيه نوزاد امكان بي‌اثر كردن مبارزه و عدم درمان وجود دارد . از همين رو براي مداواي بيمار استفاده از پستانك و شيشه شير براي كودكاني كه مادرانشان بخوبي وسايل را ضدعفوني نمي‌كنند طي دوره درمان ممنوع مي‌شود.
از محلول‌هاي پراكسيد هيدروژن نيز براي شست‌وشوي و ضدعفوني كردن دهان در برابر گسترش قارچ استفاده مي‌شود اما بايد دقت كرد كه در پديد آمدن و گسترش برفك دهان نوزاد، نوك پستان مادر هم طي روند شير دادن آلوده مي‌شود.در اين صورت، براي كاهش اثرات و عوارض اين بيماري، مادر هم بايد پس از مشورت با پزشك با محلول جوش‌شيرين پستان خود را شست و شو داده يا از داروهاي ضدقارچ به توصيه پزشكان استفاده كند تا در روند درمان تأخيري حاصل نشود و جلوي ايجاد زخم، درد يا سوزش نوك پستان نيز گرفته شود.
برفك با معاينه و تحت نظر پزشك متخصص اطفال حتي زماني كه حنجره، دستگاه تنفسي و لوله گوارش هم درگير بيماري شده باشد، بهبود مييابد؛ البته بهتر است درمان در مراحل اوليه انجام شود.در صورت تجويز نيستامين از سوي پزشك توجه كنيد كه نبايد آن را در دهان كودك ريخت، برعكس طوري بايد از آن استفاده كرد كه تمام بخش‌هاي دهان به دارو آغشته شود.
برخي به اين منظور گاز استريل را دور انگشت كاملا تميز خود پيچيده، با آن دارو را در همه نواحي دهان كودك پخش مي‌كنند كه موثرتر است.اين دارو بايد حداقل يك هفته پس از برطرف شدن ضايعات هم استفاده شود و هيچ‌گاه تا چهل دقيقه پس از استفاده نبايد اثرش را با شيردهي و تغذيه از بين برد.استريل كردن مداوم وسايل دهاني و تغذيه‌اي كودك، تنظيف و مراقبت مادر از نوك پستان و نواحي اطراف آن الزامي است.
يكي از راه‌هاي ضدعفوني كردن لوازم شيردهي، جوشاندن آنها به مدت 15 تا 20 دقيقه در حرارت بالاي 55 سانتي‌گراد است.مادر همواره بايد دست‌هاي خود را بويژه پيش از شير دادن يا تغذيه كودك با مواد پاك‌كننده يا ضدعفوني‌كننده بشويديادتان باشد براي درمان بيماري‌هاي كودكان يا نوزادان، هيچ‌گاه سرخود اقدامي نكنيد و حتما تجويز و توصيه پزشك را مد نظر قرار دهيد.
گاهی در دهان کودکان زخم هایی پدید می آیند که برای مادرها نگرانی ایجاد می کند. زخم های دهانی کودکان ممکن است به دلیل ضربه یا وجود بیماری به وجود آیند. البته این زخم ها برخلاف زخم های داخل دهان بزرگسالان کمتر جدی هستند ولی به بررسی نیاز دارند. ضایعات داخل دهان کودکان به دو دسته تقسیم می شوند؛ ضایعاتی که بیماری نیستند و ضایعاتی که بیماری محسوب می شوند.
4 ضایعه ای که بیماری محسوب نمی شوند.
1-خراش زبان کودک:
وقتی دندان های قسمت جلویی فک پایین از لثه خارج می شود، ممکن است تیزی دندان باعث ایجاد خراش و زخم هایی زیر زبان شود. چنین زخم هایی طبیعی هستند و خودبخود هم برطرف می شوند.
2- کیست های رویشی:
وقتی دندان در حال رویش است، معمولا حالت خون مردگی در سطح لثه اتفاق می افتد که به آن کیست رویشی می گویند. کیست های رویشی بیماری نیستند، عوارض خاصی ندارند و فقط ممکن است خونریزی کمی ایجاد کنند. کیست های رویشی در دندان های خلفی (عقبی) مانند دندان های آسیا رخ می دهد.
3-برخی از درمان های دندانپزشکی:
در اثر انجام اعمال دندان پزشکی و بی حس کردن بخشی از دهان هم ممکن است آسیب در دهان کودک ایجاد شود. تزریق ماده بی حسی باعث می شود کودک ناخواسته بخشی از مخاط دهان بی حس شده را بجود. زخم هایی که در اثر جویدن به جود می آیند، بدشکل هستند و معمولا تا 2 هفته باعث آزاد کودک می شوند.
4- آسیب به بافت نرم:
کودکان در حال جنب و جوش هستند و احتمال ضربه خوردن به دهانشان وجود دارد. ضربه هم گاهی باعث صدمه دیدن بافت مخاط نرم دهان کودک می شود.
5 ضایعه ای که بیماری محسوب می شوند
1- التهاب لثه:
بیماری ژنژیویت یا التهاب لثه، به دلیل رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان در کودک اتفاق می افتد. ژنژیویت باعث خونریزی لثه می شود. آموزش کودکان برای مسواک زدن و استفاده از نخ دندان جلوی بروز این بیماری را می گیرد. البته کمبود شدید ویتامین C که کمتر در کودکان کشور ما دیده می شود هم باعث ژنژیویت می شود، اما در این کودکان خونریزی بدون دلیل از لثه وجود دارد.
2- عفونت های ویروسی:
عفونت های ویروسی نیز ممکن است باعث زخم در دهان کودکان شود. ویروس هرپس یا تبخال علاوه بر اینکه روی لب ها به طور شایع دیده می شود، داخل دهان نیز ایجاد می شوند. زخم ها به داروی خاصی نیاز ندارند و در طول یک یا دو هفته از بین می روند ولی به مراقبت نیاز دارند چون اگر از عفونت ویروسی ایجاد شده به خوبی مراقبت نشود، ممکن است به عفونت باکتریایی تبدیل شود.
3- عفونت های دندان:
اگر عفونت دندان کودک زود درمان نشود و به صورت مزمن درآید، به صورت چرک از مخاط اطراف دندان خراب خارج می شود که باعث التهاب و زخم خواهدشد. همچنین زخم باعث ایجاد فیستول (حفره)، کیست و آبسه در دهان می شود. کیست یا فیستول با درمان دندان خراب برطرف می شود.
4-جویدن لب و مخاط دهان:
جویدن لب و مخاط دهان (گونه) بیشتر در کودکانی که استرس دارند، دچار براکسیسم (دندان قروچه) هستند یا دندان های نامرتبی دارند، دیده می شود. جویدن مخاط هم با عث خونریزی و ایجاد زخم می شود.
5- عفونت های قارچی:
عفونت شایع قارچی در دهان کودکان از نوع کاندیدیا آلبیکانس است. کاندیدیا ممکن است در همان دوران نوزادی و هنگام خروج کودک از کانال زایمانی به وجود آید (برفک داخل دهان نوزاد ظرف مدت 7 تا 10 روز برطرف می شود) خشکی دهان کودک نیز باعث رشد عفونت قارچی کاندیدیا در دهان و ایجاد برفک داخل دهان کودک می شود.
برفک به شکل ضایعات سفید پنیری شکل داخل دهان است که به راحتی هم کنده نمی شود. همچنین استرس، کاهش قوای سیستم ایمنی بدن، آلرژی های فصلی و سوءتغذیه نیز عوامل مهمی هستند که باعث خشکی دهان می شوند و محیط دهان را برای رشد و تکثیر قارچ ها مناسب می کنند.
گردآوری: مجله ی اینترنتی دلگرم
+ 0 - 0
